MAUZOLEUM SAMANIDÓW
Perska dynastia Samanidów rządziła w latach 819-1005 Bucharą, Samarkandą, Ferganą, Heratem i Taszketem. Mauzoleum Samanidów to arcydzieło architektury muzułmańskiej z X w. i kamień milowy w rozwoju architektury Azji Środkowej.*
Mauzoleum ma formę lekko zwężającego się ku górze sześcianu o wymiarach 10,6m x 10,6m, przykrytego półkolistą kopułą. Wszystkie elewacje są identyczne, zdobione arkadową galeryjką, portalem i wciętymi w narożniki kolumnami. Inspiracją dla budynku były charakterystyczne cechy wcześniejszych konstrukcji sogdiańskich i sasanidzkich: bryła nakryta kopułą, łukowe wejścia, górna galeria, a zwłaszcza owalne cegły. Typowo muzułmańskie elementy: geometria trompy (niewielkie łuki łączące w narożach bęben lub kopułę z kwadratową podstawą) i chortak (sklepiona sala) miała wywrzeć znaczący wpływ na późniejszą architekturę.*
Ściany z wyjątkiem kopuły pokrywa skomplikowany wzór z cegły. Wozówkowe wątki potrójne i poczwórne przeplatają się z mniejszymi cegłami ułożonymi pionowo, a krzywizny łuków otoczone szerokimi pasami ze zwykłych cegieł dodają budowli dekoracyjności. Gra światła i cienia na ceglanej ścianie tworzy efekt lekkości: całość sprawia wrażenie misternie splecionego koszyka. Dekoracja z cegły stanowi istotną zmianę wobec wcześniej używanych stiuków i może być uznana za wstęp do nowocześniejszej techniki terakotowej.*
Mauzoleum, zwane również grobowcem Ismaila Samanidy, zostało wzniesione przed 943r. na terenie cmentarza emira. W 1934r. odkrył je dla świata rosyjski malarz Iwan Szyszkin, a w latach 90 XX w. przeprowadzono tutaj staranne prace konserwatorskie.*
Poniżej zamieszczam także link do filmiku, na którym można zobaczyć budowlę**
* Irving M. „1001 budynków, które musisz zobaczyć”. str. 57.
** Raw Silk: Uzbekistan Travels Part IX: Bukhara [źródło: youtube.com]
Budowle Świata 